Αποστρατικοποίηση των νησιών για ποιό πρόσφορο έδαφος μελλοντικών τουρκικών επιθέσεων.

Φοίβου Κλόκκαρη Αντιστρατήγου ε.α.

2 Δεκεμβρίου 2009

1. Γενικά

Η ασφάλεια είναι ένα από τα δυσκολότερα κεφάλαια στις συνομιλίες για λύση του Κυπριακού Προβλήματος, αφού το Κυπριακό πρωτίστως είναι πρόβλημα ασφάλειας, που πηγάζει από την επιβουλή και τις βλέψεις της Τουρκίας σε βάρος του Ελληνισμού της Κύπρου. Σήμερα, η σοβαρότερη απειλή για την ασφάλεια της Κύπρου είναι:

• Η συνεχιζόμενη Τουρκική κατοχή του βορείου τμήματος της Κύπρου με ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις και

• Η δημογραφική αλλοίωση του βορείου τμήματος με τον συνεχιζόμενο εποικισμό και την παρεμπόδιση επιστροφής των ξεριζωμένων προσφύγων και του νοτίου τμήματος με τη συστηματική διοχέτευση λαθρομεταναστών.

Κάθε χρόνο διοχετεύονται 3000 περίπου λαθρομετανάστες στις ελεύθερες περιοχές από τη Τουρκία μέσω των κατεχομένων εδαφών και η Κυπριακή Δημοκρατία (ΚΔ) δεν μπορεί να τους εκδώσει, επειδή η Τουρκία δεν αναγνωρίζει τη κρατική οντότητα της.

Κατά την άποψη μου, το κύριο ζητούμενο με τους παράνομους μετανάστες είναι η παρεμπόδιση εισόδου τους στη χώρα, και στο τομέα αυτό παρουσιάζεται μεγάλη αδυναμία του κράτους και ιδιαίτερα:

• Στον έλεγχο και επέμβαση της αστυνομίας στη γραμμή αντιπαρατάξεως.

• Στην αντιμετώπιση του κενού που παρουσιάζεται στα όρια των βρετανικών βάσεων Δεκελείας με τη κατεχόμενη περιοχή.

• Στον έλεγχο του μεγάλου θαλάσσιου χώρου, αφού η ΚΔ δεν διαθέτει κανένα εξοπλισμένο σκάφος ανοικτής θαλάσσης.

Τα υπόλοιπα Μεσογειακά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) επικεντρώνουν τη προσπάθεια τους στη παρεμπόδιση εισόδου παράνομων μεταναστών στο έδαφος τους, ενώ η ΚΔ στο χειρισμό μετά την είσοδο τους.

Βίαια, παράνομα, συστηματικά και με γοργούς ρυθμούς η Κύπρος αλλάζει δημογραφικό χαρακτήρα. Στόχος της Τουρκίας, η επικράτηση του Μουσουλμανικού στοιχείου σε βάρος του Χριστιανισμού, του Τουρκικού στοιχείου σε βάρος του Ελληνικού και σε βάθος χρόνου ο αφανισμός του.

2. Στοχοθεσία της Τουρκίας για τη Κύπρο

Η Τουρκία, από τη δεκαετία του 1950 (εκθέσεις Νιχάτ Ερίμ συμβούλου του πρωθυπουργού Μεντερές 1956, επιτελικό «Σχέδιο Ανάκτησης Κύπρου» του Γραφείου Ειδικού Πολέμου του Γενικού Επιτελείου Στρατού 1958), έθεσε ως στρατηγικό στόχο τον πολιτικό και στρατιωτικό έλεγχο της Κύπρου και την ανατροπή της πληθυσμιακής υπεροχής των Ελλήνων, για λόγους που σχετίζονται με την ασφάλεια της και τoν ρόλο της στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η Τουρκία προώθησε με επιμονή τη στοχοθεσία της, ακολουθώντας την αρχή του πολέμου «εκλογή του σκοπού και εμμονή εις αυτόν» και επέτυχε σε μεγάλο βαθμό την υλοποίηση της με κύριους σταθμούς:

• 1960

Με τις Συνθήκες Εγκαθίδρυσης, Εγγυήσεως , Συμμαχίας πέτυχε:

- Επεμβατικά δικαιώματα και διατήρηση στρατευμάτων στη Κύπρο (Δικαιώματα που είχε απωλέσει με την Συνθήκη της Λοζάνης 1923).

- Λειτουργική διχοτόμηση (Βέτο Αντιπροέδρου, ξεχωριστές πλειοψηφίες στη Βουλή, ξεχωριστούς εκλογικούς καταλόγους, ξεχωριστά Δημοτικά Συμβούλια).

- Υπερβολικά προνόμια στους Τουρκοκύπριους, οι οποίοι από μειονότητα του 18% έγιναν κοινότητα με δυσανάλογη συμμετοχή στο κρατικό μηχανισμό.

• 1974

Με την εισβολή, την κατοχή, τον εποικισμό, τον ξεριζωμό των Ελλήνων από το Βόρειο τμήμα της Κύπρου και τη δημιουργία του παράνομου καθεστώτος της «ΤΔΒΚ» πέτυχε:

- Γεωγραφική διχοτόμηση.

- Δημογραφική αλλοίωση.

- Να θέσει τις βάσεις δημιουργίας συνεταιρικού κράτους στη Κύπρο.

• 2004

Με το σχέδιο λύσης του κυπριακού προβλήματος (Σχέδιο Ανάν) θα ολοκλήρωνε τους στόχους της, εάν υιοθετείτο, και θα έθετε υπό τον έλεγχο και την κηδεμονία της την Κύπρο, η οποία θα αφοπλίζετο και θα ενομιμοποιούντο τα τετελεσμένα της κατοχής και το ψευδοκράτος.

Σήμερα, η Τουρκία συνεχίζει τις προσπάθειες για ολοκλήρωση του στόχου της, με ενέργειες προς τρεις άξονες:

• 1ος Άξονας

Λύση συνομοσπονδίας για το κυπριακό πρόβλημα, στη βάση της παρθενογένεσης και του συνεταιρισμού δύο ισοτίμων κρατών, με διατήρηση επεμβατικών δικαιωμάτων και στρατευμάτων στο νησί. Στην ουσία, επιδιώκει οι κατεχόμενες περιοχές να γίνουν επαρχία της Τουρκίας και οι ελεύθερες περιοχές να αφοπλισθούν και να τεθούν υπό τον έλεγχο της, όπως θα συνέβαινε εάν υιοθετείτο το σχέδιο Ανάν, με το οποίο η Τουρκία θα επετύγχανε:

- Διατήρηση επεμβατικών δικαιωμάτων και στρατευμάτων στη Κύπρο.

- Αφοπλισμό του κυπριακού κράτους και περιορισμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων του στη ξηρά, την θάλασσα και τον αέρα.

- Ενσωμάτωση στο σχέδιο, άνω των 60 διμερών συμφωνιών του ψευδοκράτους με την Τουρκία. Με αυτές, η Τουρκοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία ουσιαστικά γινόταν επαρχία της Τουρκίας και η Τουρκία αποκτούσε δικαίωμα παρουσίας αεροναυτικών δυνάμεων στο χώρο της Κύπρου, χωρίς να χρειάζεται έγκριση του κυπριακού κράτους. Η τελική κατάληξη είναι, ότι μόνο η Ελλάδα και το Κυπριακό κράτος δεν θα είχαν δικαίωμα παρουσίας αεροναυτικών δυνάμεων στο νησί, που αποτελεί σημαντική παράμετρο της στρατηγικής αξίας του.

Η Τουρκία δεν επιδιώκει πλήρη διχοτόμηση και δύο κράτη στη Κύπρο, επειδή αυτό αφήνει στους Έλληνες της Κύπρου περιθώρια αυτονομίας και επιλογών στην ασφάλεια, που προσκρούουν στις επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας και στο στρατηγικό στόχο της για έλεγχο ολόκληρης της Κύπρου. Η επιλογή αυτή δυνατόν να δημιουργήσει προβλήματα στην ασφάλεια της Τουρκίας, όπως η ίδια εκτιμά. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση το 1976, μετά την τουρκική εισβολή, του Τουράν Γκιουνές, υπουργού εξωτερικών της κυβέρνησης Ετσεβίτ, ότι η διχοτόμηση είναι καθαρή παραφροσύνη γιατί θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια της κεντρικής και ανατολικής Μικράς Ασίας (Συνέντευξη στη εφημερίδα ‘ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ’ των Αθηνών στις 11 Σεπτεμβρίου 1976).

Αν η επιλογή των δύο κρατών εξυπηρετούσε τη Τουρκία, τότε μετά την ίδρυση του ψευδοκράτους το 1983, δεν θα συναινούσε σε οποιεσδήποτε συνομιλίες για λύση του κυπριακού προβλήματος.

• 2ος Άξονας

Υποβάθμιση της κρατικής οντότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας και αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της. Στα πλαίσια αυτής της στόχευσης η Τουρκία:

- Δεν αναγνωρίζει τη κρατική οντότητα της ΚΔ. Δεν ανοίγει τα λιμάνια και αεροδρόμια της σε σκάφη και αεροσκάφη της Κύπρου, όπως δεσμεύεται να πράττει για όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

- Παραβιάζει το θαλάσσιο και εναέριο χώρο της ΚΔ, δεν αναγνωρίζει την υφαλοκρηπίδα και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της και παρενοχλεί με το πολεμικό ναυτικό της τις έρευνες για υδρογονάνθρακες.

- Δεν αποσύρει τις Τουρκικές Δυνάμεις Κατοχής (ΤΔΚ) και συνεχίζει τον παράνομο εποικισμό.

• 3ος Άξονας

Αναβάθμιση του ψευδοκράτους και εξάλειψη κάθε Ελληνικού στοιχείου. Εξόντωση εγκλωβισμένων, παρεμπόδιση επιστροφής προσφύγων, εκμετάλλευση των περιουσιών τους, καταστροφή της θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλαγή των τοπωνυμίων. Στόχος, να εμφανιστεί το ψευδοκράτος ως κράτος ισότιμο προς τη ΚΔ, στα πλαίσια συνεταιρισμού δύο ισοτίμων κρατών.

3. Παρούσα κατάσταση από πλευράς Ασφάλειας στη Κύπρο

Τουρκική Απειλή

Η Κύπρος αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα ασφάλειας λόγω της κατοχής του βορείου τμήματος της (37% του εδάφους της), του συνεχιζόμενου εποικισμού (πέραν των 250.000 εποίκων, για κάθε Τουρκοκύπριο [Τ/Κ] αντιστοιχούν 2-3 Τούρκοι έποικοι), της συστηματικής διοχέτευσης λαθρομεταναστών στις ελεύθερες περιοχές από τη Τουρκία μέσω των κατεχομένων και της πολυδιάσπασης της κυριαρχίας της. Η ΚΔ ασκεί κυριαρχία στις ελεύθερες περιοχές, η Τουρκία στις κατεχόμενες, η Βρετανία στις βρετανικές βάσεις (ΒΒ) και τα Ηνωμένα Έθνη (ΗΕ) στην ουδετέρα ζώνη (ΟΖ).

Παρά την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ (το 2004) και τη διάνοιξη σημείων διέλευσης στη γραμμή αντιπαρατάξεως (το 2003), η στρατιωτική απειλή δεν μεταβλήθηκε γιατί δεν μεταβλήθηκαν τα συστατικά στοιχεία της, ήτοι:

• Η Δύναμη (43.000 άνδρες, 300 άρματα, 200 πυροβόλα, 650 τεθωρακισμένα [ΤΘ]), η Σύνθεση (2 Μηχανοκίνητες Μεραρχίες Πεζικού, 1 Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία Πεζικού, 1 Τεθωρακισμένη Ταξιαρχία, Διοίκηση Πυροβολικού, Σύνταγμα Καταδρομών) και η Διάταξη (επιθετική, προωθημένη) των ΤΔΚ.

• Η στοχοθεσία της Τουρκίας για τη Κύπρο, που επαναβεβαιώθηκε με την απόφαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ) της Τουρκίας την 1η Ιουλίου 2009.

Η Τουρκία διατηρεί αναλογία πέραν του 3:1 των ΤΔΚ σε σχέση με την Εθνική Φρουρά (ΕΦ) με στόχο την άσκηση ψυχολογικής βίας, προκειμένου οι Έλληνες της Κύπρου να αποδεχθούν λύση, η οποία να εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Τουρκίας.

Η Τουρκία χρησιμοποιεί τις Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ), ως μοχλό πίεσης για να επιτυγχάνει πολιτικά και άλλα οφέλη, χωρίς να εμπλέκεται σε πόλεμο (περίπτωση Ίμια στην Ελλάδα και Στροβίλια, Λουρουτζίνα στη Κύπρο).

Η Τουρκία, όλα αυτά τα χρόνια της κατοχής μετά το 1974, «έκτισε» στη Κύπρο επιθετικές δυνατότητες και συγκεκριμένα:

• Μετέφερε δυνάμεις και σύγχρονα οπλικά συστήματα από τη Τουρκία.

• Αναδιοργάνωσε τις δύο μεραρχίες πεζικού (την 28ΜΠ και 39ΜΠ) σε μηχανοκίνητες μεραρχίες πεζικού και την ΤΟΥΡΔΥΚ σε μηχανοκίνητη ταξιαρχία.

• Αναβάθμισε τα άρματα μάχης Μ48Α5Τ1 σε Μ48Α5Τ2, με δυνατότητα διεξαγωγής νυκτερινών επιχειρήσεων και εκτέλεσης βολών εν κινήσει.

• Αντικατέστησε το Πυροβολικό των 105χιλ με αυτοκινούμενα πυροβόλα των 155χιλ, με μεγαλύτερη ευκινησία και ισχύ πυρός.

• Δημιούργησε υποδομές Διοικητικής Μέριμνας (αποθηκεύσεις καυσίμων, πυρομαχικών κλπ).

• Ανέπτυξε όλες τις δυνάμεις των κατοχικών στρατευμάτων σε προωθημένη διάταξη εντεύθεν του Πενταδακτύλου.

Η Τουρκία στη Κύπρο διατηρεί συνεχώς το στρατιωτικό πλεονέκτημα της δυνατότητας, να διεξαγάγει αιφνιδιαστικά επιθετικές επιχειρήσεις, χωρίς κινητοποίηση και μεταφορά ενισχύσεων από τη Τουρκία, και να επιτύχει εντός μικρού χρονικού διαστήματος στρατηγικά πλεονεκτήματα. Μεγάλη τρωτότητα παρουσιάζουν η Λευκωσία, η Λάρνακα και τα Κοκκινοχώρια.

Οι στρατιωτικές δυνατότητες και τα πλεονεκτήματα που έχει η Τουρκία στη Κύπρο οφείλονται::

• Στο μέγεθος της χώρας και την ισχυρή πολεμική μηχανή της.

• Στην εγγύτητα των αεροναυτικών βάσεων της.

• Στη δύναμη, σύνθεση και διάταξη των ΤΔΚ.

• Στο πεδινό του εδάφους στη γραμμή αντιπαράταξης.

• Στην ύπαρξη ζωτικών χώρων σε μικρό βάθος από την γραμμή αντιπαράταξης και στις αδυναμίες της Εθνικής Φρουράς (ΕΦ).

Οι κύριες αδυναμίες της ΕΦ είναι:

• Το μικρό μέγεθος της σε σύγκριση με τις Τουρκικές ΕΔ.

• Η μεγάλη εξάρτηση της επάνδρωσης της από την επιστράτευση.

• Η ουσιαστική έλλειψη πολεμικού ναυτικού και πολεμικής αεροπορίας, σε συνδυασμό με τη φθίνουσα πορεία του δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου (ΕΑΧ) Ελλάδος-Κύπρου.

• Οι μεγάλες ανάγκες αναδιοργάνωσης και εκσυγχρονισμού των μέσων και οπλικών συστημάτων. Η συμπίεση του Προϋπολογισμού Άμυνας (ΠΥ) τα τελευταία χρόνια δημιούργησε σοβαρά προβλήματα.

• Προβλήματα στην εκπαίδευση και το ηθικό του προσωπικού, που επηρεάζονται και από το αρνητικό κλίμα για την άμυνα που καλλιεργεί μέρος του πολιτικού κόσμου και του λαού.

Η στρατιωτική αξιολόγηση της κατάστασης στη Κύπρο (Risk assessment) παρουσιάζει υψηλό βαθμό κινδύνου για τη ΚΔ, λόγω της Τουρκικής απειλής, που μπορεί να μειωθεί αν ενισχυθεί:

• Η μαχητική Ισχύς της ΕΦ.

• Το δόγμα του ΕΑΧ.

• Η συμμετοχή της Κύπρου στη ΚΕΠΠΑ.

• Η στρατιωτική και πολιτική συνεργασία με Χώρες της ΕΕ και του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (Γαλλία, Ρωσία κλπ).

Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας

Άλλη μια σοβαρή παράμετρος, που επηρεάζει αρνητικά το ανισοζύγιο των δυνάμεων στη Κύπρο και το αξιόμαχο της ΕΦ, είναι η απουσία θεσμοθέτησης Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας (ΣΕΑ) από τη Κυπριακή Δημοκρατίας (ΚΔ), η οποία δεν έχει αντίστοιχα κείμενα, όπως «Η Λευκή Βίβλος για την Άμυνα» της Αγγλίας και Γαλλίας, η ΣΕΑ των ΗΠΑ (συντάσσεται από το National Security Council) και η Πολιτική Εθνικής Άμυνας (ΠΕΑ) της Ελλάδος.

Η ΣΕΑ προσδιορίζει μακροπρόθεσμους στόχους, οι οποίοι ακολουθούνται από όλες τις κυβερνήσεις και αναπροσαρμόζονται αναλόγως. Οι στόχοι αυτοί αποτελούν τη πυξίδα της εξωτερικής πολιτικής και των αμυντικών απαιτήσεων. Είναι ο φάρος, που καθοδηγεί τη δομή των Ενόπλων Δυνάμεων, την ετοιμότητα τους και τα εξοπλιστικά προγράμματα.

Η ΚΔ θα έπρεπε να είχε θέσει ως κύρια στοχοθεσία και να εργασθεί με αποφασιστικότητα για την απομάκρυνση των ΤΔΚ και εποίκων (δύο εγκλήματα κατά του Διεθνούς Δικαίου), ως προϋποθέσεων για έναρξη οποιωνδήποτε συνομιλιών για τη λύση του κυπριακού προβλήματος.

Δυστυχώς αποτύχαμε στην υιοθέτηση και υλοποίηση τέτοιας στοχοθεσίας, με αποτέλεσμα:

• Η βάση του προβλήματος, από θέμα εισβολής κατοχής και εποικισμού, να καταλήξει σε δικοινοτική διαφορά.

• Η Τουρκία να παραμένει στο απυρόβλητο και η διεθνής πίεση να ασκείται στη πλευρά μας. Στο θύμα αντί στο θύτη.

• Η διχοτόμηση, ο εποικισμός, η τουρκοποίηση των κατεχομένων να παγιώνονται, με τις ατέρμονες, μακροχρόνιες διακοινοτικές συνομιλίες.

4. Γεωπολιτική Σημασία της Κύπρου

Γενικά

Η Γεωπολιτική σημασία της Κύπρου είναι θέμα άμεσα συνδεδεμένο με τον παράγοντα ασφάλεια. Η Γεωπολιτική σημασία της Κύπρου απορρέει βασικά από τη γεωγραφική θέση της στην Ανατολική Μεσόγειο, στο σταυροδρόμι τριών Ηπείρων (Ευρώπη, Ασία, Αφρική) και τις υποδομές στο έδαφος της.

Η θέση της Κύπρου ακουμπά σε δύο καυτά θέματα, την ενέργεια και την ασφάλεια, που αποτελούν σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζουν την παγκόσμια ειρήνη, σταθερότητα, ευημερία και οικονομία.

Ενέργεια

Η Κύπρος ευρίσκεται ανάμεσα σε δύο ζώνες μεγάλης στρατηγικής σημασίας. Προς Ανατολάς, η ζώνη η οποία διαθέτει το 70% των παγκοσμίων αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου και εκτείνεται από την ευρύτερη περιοχή της Αραβικής Χερσονήσου μέχρι τη Κασπία Θάλασσα. Προς Δυσμάς, η ζώνη των χωρών της ΕΕ που αποτελεί ένα από τους μεγαλύτερους καταναλωτές ενέργειας στο κόσμο.

Η Κύπρος λοιπόν, εγκατεστημένη στην Ανατολική Μεσόγειο, μοιάζει με εξέδρα ανάμεσα στη ζώνη που παράγει την ενέργεια και την ζώνη που καταναλώνει την ενέργεια. Βρίσκεται στο σταυροδρόμι διακίνησης της ενέργειας, έναντι της απολήξεως των αγωγών πετρελαίου στις ακτές της Ανατολικής Μεσογείου και του Σουέζ, που αποτελεί την πύλη εισόδου πετρελαιοφόρων στη Μεσόγειο.

Το πετρέλαιο από τον Περσικό Κόλπο, το Σουέζ και τις νότιες θάλασσες της Κύπρου, διακινείται προς την ΕΕ και τη Δύση γενικότερα.

Το πετρέλαιο από την Κασπία Θάλασσα, δια του μεγάλου μήκους αγωγού BTC (Μπακού-Τυφλίδα-Τσεϊχάν) με δυνατότητα διακίνησης 1 εκατομμυρίου βαρελιών ημερησίως, καταλήγει στο λιμάνι Τσεϊχάν της Τουρκίας και από εκεί, δια των θαλασσίων ζωνών της Κύπρου, μεταφέρεται προς τη Δύση.

Το πετρέλαιο από το Βόρειο Ιράκ, δια του 600 μιλίων αγωγού Κιρκούκ-Τσεϊχάν με δυνατότητα να διακινεί 1,6 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, καταλήγει στο λιμάνι του Τσεϊχάν και από εκεί μεταφέρεται στη Δύση. Επίσης από το Βόρειο Ιράκ, το πετρέλαιο με αγωγούς διακινείται στις ακτές της Ανατολικής Μεσογείου έναντι της Κύπρου (Συρία, Ισραήλ).

Το λιμάνι του Τσεϊχάν, στο Κόλπο της Αλεξανδρέττας έναντι της Κύπρου, εξελίσσεται σε μεγάλο ενεργειακό κόμβο για τη διακίνηση της ενέργειας από την Κασπία και το Βόρειο Ιράκ προς τη Δύση. Προγραμματίζεται και η διακίνηση ενέργειας από Τσεϊχάν και προς Ανατολή, μέσω της ανατολικής θαλάσσιας ζώνης της Κύπρου, στο λιμάνι Ασκελόν του Ισραήλ, από εκεί με αγωγό προς το λιμάνι Εϊλάτ στο Κόλπο Άκαμπα και ακολούθως με πετρελαιοφόρα προς την Ινδία. Επίσης προγραμματίζεται, η διακίνηση ενέργειας από Τσεϊχάν προς Μέση Ανατολή (Νοβορόσικ-Σαμψούντα-Τσεϊχάν-Μέση Ανατολή).

Στο θαλάσσιο χώρο νοτίως της Κύπρου, στις θαλάσσιες αποκλειστικές οικονομικές ζώνες της Αιγύπτου και Ισραήλ, έχουν εντοπισθεί μεγάλα αποθέματα φυσικού αερίου. Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις, ότι παρόμοια αποθέματα υπάρχουν και στην ΑΟΖ της Κύπρου. Το στοιχείο αυτό δίδει νέα διάσταση στη γεωπολιτική σημασία της Κύπρου.

Η Ανατολική Μεσόγειος εξελίσσεται σε περιοχή μεγάλης στρατηγικής σημασίας για:

• Διακίνηση της ενέργειας.

• Παραγωγή φυσικού αερίου.

• Αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών που πηγάζουν από τη Μέση Ανατολή.

Οι μεγάλες δυνάμεις και οι εταιρείες πετρελαίου, επειδή διακυβεύονται ύψιστα ζωτικά συμφέροντα τους, ενδιαφέρονται και επενδύουν στην ενεργειακή ασφάλεια που αφορά τις πηγές και τους δρόμους της ενέργειας (Αγωγοί-Πετρελαιοφόρα).

Η Κύπρος, λόγω της θέσεως της, μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο αν ενταχθεί πλήρως στην αρχιτεκτονική ασφάλειας της ΕΕ.

Η Τουρκία επιβουλεύεται το θαλάσσιο χώρο της Κύπρου, δεν έχει υπογράψει τη σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του Montego Bay 1982 και δεν αναγνωρίζει ότι τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, ούτε τις συμφωνίες που υπέγραψε η ΚΔ για οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Αίγυπτο (2003) και το Ισραήλ (2007). Παραβιάζει συστηματικά το θαλάσσιο και εναέριο χώρο της ΚΔ και παρενοχλεί με το πολεμικό ναυτικό της τις έρευνες για υδρογονάνθρακες που πραγματοποιεί η ΚΔ στην ΑΟΖ της.

Η Τουρκία θεωρεί την αλυσίδα των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, της Δωδεκανήσου και τη Κύπρο ως αναχώματα, που παρεμποδίζουν την επέκταση της στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και ως εν δυνάμει βατήρες επιθετικών ενεργειών εναντίον της. Για το λόγο αυτό, επιδιώκει την αποστρατιωτικοποίηση και τον έλεγχο τους. Επισημαίνεται, ότι η Τουρκία, με το σχέδιο Ανάν για τη λύση του Κυπριακού, θα επετύγχανε το στόχο της αποστρατιωτικοποίησης της Κύπρου, αν υιοθετείτο το σχέδιο.

Ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο

Η Κύπρος γειτνιάζει προς την ασταθή περιοχή της Μέσης Ανατολής στο πιο ευαίσθητο τμήμα των συνόρων της ΕΕ, από όπου ενδέχεται να προκύψουν απειλές κατά της ασφάλειας της, αλλά και της ΕΕ. Κυρίως ασύμμετρες απειλές, όπως:

• Τρομοκρατία.

• Διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής.

• Λαθρεμπόριο όπλων.

• Οργανωμένο έγκλημα, διακίνηση ναρκωτικών και παράνομων μεταναστών.

• Θρησκευτικός φανατισμός.

Οι ασύμμετρες απειλές είναι ασαφείς, πολύμορφες, λιγότερο ευδιάκριτες, λιγότερο προβλέψιμες. Η αντιμετώπιση τους απαιτεί συλλογική προσπάθεια σε διεθνές επίπεδο, συνεργασία ιδίως στις πληροφορίες και μεγάλο κόστος. Σήμερα, καμιά χώρα δεν μπορεί μόνη να αντιμετωπίσει όλες τις απειλές κατά της ασφάλειας της. Ενδεικτική είναι η συλλογική προσπάθεια με την ναυτική επιχείρηση ‘ΑΤΑΛΑΝΤΑ’ του ΝΑΤΟ και της ΕΕ για την αντιμετώπιση των πειρατών της Σομαλίας, που απειλούν τη διακίνηση της ενέργειας και του εμπορίου από Άπω και Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη.

Υποδομές στο έδαφος της Κύπρου - Λοιπά Στοιχεία

Η Κύπρος διαθέτει υποδομές στο έδαφος της (Κυπριακή Δημοκρατία, Βρετανικές Βάσεις) για:

• Αεροναυτικές διευκολύνσεις (λιμάνια, αεροδρόμια, Αεροπορικές/Ναυτικές βάσεις).

• Επιτήρηση του θαλάσσιου και εναέριου χώρου (Ραντάρ ερεύνης Αέρος, Εδάφους).

• Παρακολούθηση επικοινωνιών και συλλογή πληροφοριών σε ευαίσθητες περιοχές του πλανήτη (Επικοινωνιακές εγκαταστάσεις, συμμετοχή στο παγκοσμίου εμβέλειας σύστημα ‘ECHELON’ από τη Βρετανία με επικοινωνιακές εγκαταστάσεις στις Βρετανικές Βάσεις).

Η Κύπρος αποτελεί γέφυρα επικοινωνίας τριών Ηπείρων για θέματα εμπορίου, οικονομίας, ανθρωπιστικά, επικοινωνιών, συγκοινωνιών, πολιτιστικά, και θέματα πολιτικής και ασφάλειας.

Διαθέτει εκτεταμένο χώρο FIR και έρευνας-διάσωσης που καλύπτει μεγάλο τμήμα της Ανατολικής Μεσογείου, από όπου διέρχεται μεγάλος όγκος θαλασσίων και εναερίων συγκοινωνιών που αποφέρουν οικονομικά οφέλη στη χώρα.

Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ)

Η γεωγραφική θέση της Κύπρου εξυπηρετεί τους στρατηγικούς στόχους της ΕΕ, που τέθηκαν με τη νέα Ευρωπαϊκή Στρατηγική Ασφάλειας που υιοθετήθηκε το 2003 (European Security Strategy [ESS]).

Οι δύο από τους τρεις στρατηγικούς στόχους της ESS ακουμπούν στη Κύπρο και συγκεκριμένα:

• Η αντιμετώπιση των ασύμμετρων απειλών.

• Η δημιουργία ζώνης ασφάλειας στη περίμετρο της ΕΕ, ενός δακτυλίου χωρών στο Ανατολικό τμήμα της Μεσογείου, με τις οποίες να συνεργάζεται η ΕΕ.

Η Κύπρος πληρεί όλες τις προϋποθέσεις για να αποτελεί προωθημένο παρατηρητήριο/φυλάκιο της ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο έναντι της Μέσης Ανατολής, για θέματα ασφάλειας και ενέργειας, σε ένα από τα στρατηγικότερα σημεία του πλανήτη.

Επειδή η Κύπρος δεν είναι μέλος του Συνεταιρισμού για την Ειρήνη (Partnership for Peace [PfP]) δεν συμμετέχει πλήρως στο πυλώνα της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) της ΕΕ, με δυσμενείς επιπτώσεις στην ασφάλεια της και στην αξιοποίηση της γεωπολιτικής αξίας της. Συγκεκριμένα:

• Δεν λαμβάνει διαβαθμισμένες πληροφορίες ΝΑΤΟ για θέματα ασφάλειας.

• Δεν συμμετέχει στις συνομιλίες ΝΑΤΟ-ΕΕ για θέματα ασφάλειας που αφορούν όλες τις χώρες της ΕΕ.

• Δεν μπορεί να αξιοποιήσει τη διάθεση στην ΕΕ του εδάφους της (λιμάνια, αεροδρόμια, Ραντάρ) για στρατιωτικές επιχειρήσεις της ΕΕ, όταν χρησιμοποιείται υποδομή ΝΑΤΟ (διαδικασία «Berlin+»).

Στη PfP συμμετέχουν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, αλλά και όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ηπείρου (Ελβετία, Ρωσία, Ουκρανία κλπ). Εξαίρεση αποτελεί μόνο η Κύπρος. Οι περιορισμοί, που τέθηκαν στη συμμετοχή της Κύπρου στη ΚΕΠΠΑ, πηγάζουν από τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 12 Δεκεμβρίου 2002 στη σύνοδο κορυφής της Κοπεγχάγης, όπου καθορίστηκε ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ που δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ ή της PfP και δεν έχουν υπογράψει συμφωνία ασφάλειας με το ΝΑΤΟ, δεν θα συμμετέχουν στις επιχειρήσεις της ΕΕ όταν χρησιμοποιείται υποδομή ΝΑΤΟ.

Οι περιορισμοί που υφίσταται η Κύπρος στα πλαίσια της ΚΕΠΠΑ, επειδή δεν είναι μέλος της PfP, μειώνουν το γεωπολιτικό βάρος που έχει η Κύπρος για την ΕΕ, αφού δεν γίνεται πλήρης εκμετάλλευση της γεωστρατηγικής αξίας της.

Βρετανία - Βρετανικές Βάσεις (ΒΒ)

Οι ΒΒ είναι μεγάλης στρατηγικής σημασίας για τα συμφέροντα της Βρετανίας, ιδιαίτερα εκείνα τα οποία συνδέονται με την ενέργεια και την ασφάλεια.

Τα διεθνή γεγονότα των τελευταίων χρόνων αναβάθμισαν το ρόλο των ΒΒ (επιλογές στη διακίνηση της ενέργειας, ευρείας κλίμακος τρομοκρατικές ενέργειες, πόλεμοι στη Μέση Ανατολή και Κεντρική Ασία).

Οι ΒΒ χρησιμοποιήθηκαν για την υποστήριξη των στρατευμάτων της Βρετανίας και ΗΠΑ στις επιχειρήσεις στο Ιράκ και Αφχανιστάν, καθώς και της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στη κρίση του Λιβάνου.

Στα πλαίσια λύσης του Κυπριακού, η Βρετανία επιδιώκει ισχυροποίηση, εδραίωση και διαιώνιση του καθεστώτος των ΒΒ. Αυτό θα επιτευχθεί με αφοπλισμό του Κυπριακού Κράτους, για να εκμεταλλεύεται μονοπωλιακά τα στρατηγικά πλεονεκτήματα της γεωγραφικής θέσης της Κύπρου, και με λύση του Κυπριακού, η οποία να αποκλείει τη δημιουργία ενός ισχυρού κράτους. Λύση, η οποία να βασίζεται στην εύθραυστη ισορροπία μεταξύ των δύο κοινοτήτων, για να μην απειλείται το απαράδεκτο καθεστώς των ΒΒ που παραβιάζει την κυριαρχία και αυτονομία της ΚΔ.

Επισημαίνεται, ότι η Βρετανία, όπως εξ άλλου και η Τουρκία, επιδιώκει την αποστρατιωτικοποίηση του κυπριακού κράτους και θα το επετύγχανε εάν υιοθετείτο το σχέδιο Ανάν. Η Βρετανία, με το σχέδιο αυτό, επετύγχανε εδραίωση του καθεστώτος των ΒΒ (συμπληρωματικό πρωτόκολλο στη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης, για να ισχυροποιηθεί με τη ψήφο του λαού), μεγαλύτερη πρόσβαση στο θαλάσσιο χώρο της Κύπρου (επαναχάραξη θαλασσίων ζωνών από ένα μόνο Άγγλο εμπειρογνώμονα), κίνηση των πλοίων της στο θαλάσσιο χώρο των ΒΒ «για οποιοδήποτε σκοπό» και έθετε φραγμό στη δυνατότητα της Κύπρου να προσφεύγει σε διεθνή βήματα για επίλυση διαφορών με τη Βρετανία.

ΗΠΑ

Οι ΗΠΑ θεωρούν την Ανατολική Μεσόγειο «την λεωφόρο» που τους εισαγάγει μέσω των λιμένων και αεροδρομίων της στο ζωτικό χώρο της Μέσης Ανατολής, όπου έχουν στρατηγικά συμφέροντα που σχετίζονται κυρίως με την ενέργεια και την ασφάλεια (ιδιαίτερα το πρόβλημα της τρομοκρατίας).

Η Ανατολική Μεσόγειος ελέγχεται από τη Τουρκία, το Ισραήλ και τη Βρετανία (ΒΒ), υπό τη στρατηγική ομπρέλα των ΗΠΑ.

Τουρκία

Επιδιώκει να αναδειχθεί σε κυρίαρχη δύναμη στη Μέση Ανατολή και Ανατολική Μεσόγειο, με:

• Εκμετάλλευση της γεωγραφικής θέσης της, του μεγέθους της και της δημογραφικής ευρωστίας της.

• Προβολή της στρατιωτικής ισχύος της και, ιδιαίτερα, των αεροναυτικών δυνάμεων της και την αύξηση της αυτάρκειας της πολεμικής βιομηχανίας της.

• Έλεγχο της διακίνησης της ενέργειας προς την ΕΕ (πλέγμα αγωγών) και των υδάτων προς την Μέση Ανατολή (πλέγμα υδατοφρακτών στους ποταμούς Τίγρη και Ευφράτη).

• Προώθηση ενός νεο-οθωμανικού εθνικισμού.

• Επιβολή ηγεμονικού ρόλου στις γειτονικές της χώρες (Ελλάδα, Αρμενία, Συρία, Ιράκ κλπ).

• Πολιτικό και στρατιωτικό έλεγχο της Κύπρου.

• Ανατροπή του status quo στο Αιγαίο και περιορισμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδος στο θαλάσσιο χώρο, μεταξύ Καστελλορίζου και Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ελλάδα

Η ανατροπή του γεωπολιτικού δυναμικού προς όφελος της Τουρκίας, οδήγησε σε:

• Περιορισμό του ρόλου και της επιρροής της Ελλάδος στην Ανατολική Μεσόγειο.

• Υποχωρητικότητα της Ελλάδος έναντι της επιθετικότητας της Τουρκίας στο Αιγαίο, για ανατροπή του status quo.

• Φθίνουσα πορεία του δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου (ΕΑΧ) μεταξύ Ελλάδος-Κύπρου και αποδυνάμωση του αμυντικού άξονα μεταξύ των δύο χωρών.

• Επέκταση των αξιώσεων της Τουρκίας στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ Καστελλορίζου-Κύπρου (Η φωνή του Θουκυδίδη αντηχεί από τα βάθη της Ιστορίας: «Ο ισχυρός προχωρεί, όσο του επιτρέπει η δύναμη του»). Δραστηριοποιείται με αεροναυτικές ασκήσεις, ασκήσεις έρευνας-διάσωσης, παρενοχλεί με το πολεμικό ναυτικό της τις έρευνες για υδρογονάνθρακες, χαράσσει αυθαίρετα την ΑΟΖ της σε βάρος της Ελλάδος και Κύπρου.

Υπάρχει ανάγκη επαναφοράς της ισορροπίας του στρατιωτικού δυναμικού, ιδιαίτερα στη θάλασσα και τον αέρα, για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά η Ελλάδα την επιθετικότητα της Τουρκίας και να διεκδικήσει μεγαλύτερο ρόλο στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Αυτό θα προσδώσει μεγαλύτερο γεωπολιτικό βάρος στην Ελλάδα, αφού η περιοχή αυτή αποτελεί ένα από τα στρατηγικότερα σημεία του πλανήτη.

5. Η Ασφάλεια στα πλαίσια Λύσης του Κυπριακού

Γενικά

Οι επιδιώξεις μας θα πρέπει να στοχεύουν προς δύο άξονες:

• Κατάργηση του υφιστάμενου Συστήματος Ασφάλειας, που βασίζεται στις Συνθήκες Εγγυήσεως και Συμμαχίας 1960.

• Αντικατάσταση του με νέο Σύστημα Ασφάλειας, το οποίο να διασφαλίζει την:

- Ανεξαρτησία,

- Εδαφική Ακεραιότητα,

- Κυριαρχία,

- Ασφάλεια των Πολιτών και

- Προστασία των Εθνικών Συμφερόντων της Κύπρου.

Υφιστάμενο Σύστημα Ασφάλειας

Βασίζεται στις Συνθήκες Εγγυήσεως/Συμμαχίας 1960, που επιβλήθηκαν στη Κύπρο για να της παραχωρηθεί περιορισμένη ανεξαρτησία.

Λειτούργησαν καταστροφικά για τη Κύπρο. Οι εγγυήτριες δυνάμεις και κυρίως η Τουρκία τις εκμεταλλεύθηκαν για την προώθηση των συμφερόντων τους σε βάρος της Κύπρου.

Η Τουρκία δίδει τη δική της ερμηνεία στο άρθρο IV της Συνθήκης Εγγυήσεως, περί μονομερούς επέμβασης των εγγυητριών δυνάμεων. Υποστηρίζει, ότι της παρέχει το δικαίωμα στρατιωτικής επέμβασης όπως έπραξε το 1964 (αεροπορικοί βομβαρδισμοί) και το 1974 (εισβολή). Αυτό αντίκειται προς τα άρθρα του Καταστατικού Χάρτη των ΗΕ 2(4), περί απειλής ή χρήσης βίας στις Διεθνείς Σχέσεις, και 53, που καθορίζει ότι μόνο το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ μπορεί να εξουσιοδοτήσει στρατιωτική δράση.

Ουσιαστικά είναι άκυρες, γιατί παραβιάζουν αρχές και καταναγκαστικούς κανόνες διεθνούς δικαίου (άρθρο 53 Συνθήκης Βιέννης 1969 για το Δίκαιο των Διεθνών Συνθηκών) και οι διατάξεις τους παραβιάζονται συνεχώς επί 35 χρόνια (άρθρο 60 Συνθήκης Βιέννης 1969 για το Δίκαιο των Διεθνών Συνθηκών).

Είναι αναχρονιστικές και η διατήρηση τους θα αποτελεί μόνιμη πληγή.

Νέο Σύστημα Ασφάλειας

Είναι αναγκαίο να λαμβάνει υπόψη:

• Τις τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος (στοχοθεσία Τουρκίας).

• Την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ και το νέο Διεθνές Περιβάλλον Ασφάλειας.

• Τη θέση της Κύπρου σε περιοχή μεγάλης γεωστρατηγικής σημασίας.

Πρέπει να βασίζεται σε τρεις πυλώνες:

• Στη Δυνατότητα Αυτοάμυνας της Κύπρου.

• Στην πλήρη συμμετοχή της στην ΚΕΠΠΑ/ΕΕ.

• Στην ένταξη της σε περισσότερους Οργανισμούς Συλλογικής Ασφάλειας.

Η υιοθέτηση ενός νέου Συστήματος Ασφάλειας επιβάλλει:

1) Μη αποδοχή επεμβατικών δικαιωμάτων ξένων χωρών, απομάκρυνση των ξένων στρατευμάτων και εποίκων, κατάργηση των αναχρονιστικών συνθηκών Εγγυήσεως/Συμμαχίας 1960. Αν δεν καταργηθούν θα αποτελούν μόνιμη πηγή ανωμαλίας και κηδεμόνευσης. Δεν μπορούμε να αναθέσουμε πάλιν «ρόλο προστάτη» στον σφαγέα και καταπατητή επί 35 χρόνια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μας. Καμιά χώρα της ΕΕ δεν έχει εγγυητές και προστάτες.

Η Τουρκική πλευρά στις συνομιλίες υποστηρίζει τη διατήρηση των συνθηκών Εγγυήσεως και Συμμαχίας1960, ενώ η δική μας την κατάργηση τους. Κατά την άποψη μου, η θέση μας για κατάργηση των Συνθηκών αποδυναμώνεται:

• Από το γεγονός ότι, η πλευρά μας υποστηρίζει αποστρατιωτικοποίηση του κυπριακού κράτους. Αυτό δημιουργεί κενό ασφάλειας, το οποίο θα εκμεταλλευθεί η Τουρκία για εμμονή στη διατήρηση των Συνθηκών.

• Από την υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας την 5η Ιουνίου 2008 μεταξύ ΚΔ και ΗΒ, που περιλαμβάνει δέσμευση συμμόρφωσης προς τις Συνθήκες («The two Countries, reiterate their commitment to their respective obligations under the Treaties signed in 1960»). Οι Συνθήκες του 1960 περιλαμβάνουν τη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης (προσδιορίζει το καθεστώς των ΒΒ), τη Συνθήκη Εγγυήσεως (επεμβατικά δικαιώματα εγγυητριών δυνάμεων) και τη Συνθήκη Συμμαχίας (διατήρηση Τουρκικών και Ελληνικών στρατευμάτων στη Κύπρο).

2) Μη αποδοχή περιορισμών:

• Στα Κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου στη θάλασσα και στον αέρα.

• Στη συμμετοχή της Κύπρου στη ΚΕΠΠΑ.

• Στη διάθεση του εδάφους της για υποστήριξη διεθνών στρατιωτικών επιχειρήσεων.

Αυτοί οι περιορισμοί είχαν τεθεί και στο σχέδιο Ανάν και υποστηρίζονται και σήμερα από τη Τουρκία.

3) Διασφάλιση Αποτελεσματικού Συστήματος εφαρμογής της λύσης (επιστροφή εδαφών, προσφύγων, περιουσιών, αποχώρηση στρατευμάτων).

4) Πλήρη συμμετοχή της Κύπρου στο πυλώνα ΚΕΠΠΑ της ΕΕ.

Αυτό προϋποθέτει ένταξη στο Συνεταιρισμό για την Ειρήνη (PfP) και υπογραφή Συμφωνίας Ασφαλείας με το ΝΑΤΟ.

Η πλευρά μας δεν υιοθετεί αυτή τη θέση. Κατά την άποψη μου είναι λανθασμένη επιλογή και πρέπει να αναθεωρηθεί, όπως ζήτησε και η Βουλή της Κύπρου κατά πλειοψηφία.

5) Διατήρηση από την Κύπρο του Δικαιώματος Αυτοάμυνας και διάθεσης ιδίων Ενόπλων Δυνάμεων κατά τη βούληση του Κυπριακού Κράτους.

Το δικαίωμα της Αυτοάμυνας κατοχυρώνεται από το άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη των ΗΕ και αποτελεί βασική παράμετρο της Συνθήκης της Λισσαβόνας.

Στις συνομιλίες για τη λύση, η πλευρά μας συμφώνησε στην αποστρατιωτικοποίηση του Κυπριακού Κράτους, θέση την οποία υποστηρίζουν η Τουρκία και Βρετανία. Η Κύπρος να μην έχει Ένοπλες Δυνάμεις, να έχει μόνο Αστυνομία.

Κατά την άποψη μου, αυτό θα δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα ασφάλειας και επιβίωσης του Ελληνισμού στη Κύπρο. Είναι τόσα πολλά τα μειονεκτήματα, που δημιουργείται εύλογα η απορία πόσο σοβαρά μελετήθηκαν από τη πλευρά μας:

• Η γεωπολιτική διάσταση του θέματος. Η Κύπρος βρίσκεται σε περιοχή μεγάλης γεωστρατηγικής σημασίας και σε περίπτωση κρίσης η αποστρατιωτικοποίηση θα παραβιασθεί από γειτονικές ή άλλες Δυνάμεις.

• Το νέο Διεθνές Περιβάλλον Ασφάλειας. Η Κύπρος βρίσκεται εγγύς της ασταθούς περιοχής της Μέσης Ανατολής, από όπου ενδέχεται να προκύψουν ασύμμετρες απειλές κατά της ασφάλειας της Κύπρου, αλλά και της ασφάλειας της ΕΕ (τρομοκρατία, διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής, λαθρεμπόριο όπλων κλπ). Θα είναι ένα ασπόνδυλο κράτος, ανίσχυρο να ασκεί πλήρη εξουσία στην επικράτεια του σε ένα από τα στρατηγικότερα σημεία του πλανήτη, έρμαιο στη βουλιμία των ξένων και της Τουρκίας.

• Η Στοχοθεσία της Τουρκίας για τη Κύπρο και η πολιτική της Βρετανίας για τις ΒΒ.

Η αποστρατιωτικοποίηση εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Τουρκίας και Βρετανίας που θα εκμεταλλεύονται μονοπωλιακά τη γεωστρατηγική σημασία της Ανατολικής Μεσογείου.

Μια ανοχύρωτη Κύπρος, πλησίον των ακτών της Τουρκίας, εξυπηρετεί την αποδεδειγμένη επεκτατική πολιτική της, που υλοποιείται συστηματικά και αδίστακτα με τελικό στόχο τον πλήρη έλεγχο και δημογραφική αλλοίωση της Κύπρου, για λόγους οι οποίοι σχετίζονται με την ασφάλεια της και τον ρόλο της στην Ανατολική Μεσόγειο.

Μια ανοχύρωτη Κύπρος, στο ζωτικό χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, εξυπηρετεί τη δικαιολόγηση της εσαεί παραμονής των ΒΒ, για την προάσπιση των συμφερόντων και των απαιτήσεων ασφαλείας της Δύσης. Αν απομακρυνθούν οι ΒΒ και η Κύπρος είναι αφοπλισμένη, ποιος θα καλύψει αυτή την απαίτηση;

• Οι υποχρεώσεις της Κύπρου στα πλαίσια της ΚΕΠΠΑ και των δεσμεύσεων της Συνθήκης της Λισσαβόνας, που τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Δεκεμβρίου 2009 και αποτελεί πλέον ευρωπαϊκό κεκτημένο. Το άρθρο 42 της Συνθήκης δεσμεύει τα κράτη μέλη να βελτιώνουν τις στρατιωτικές δυνατότητες τους και να παρέχουν βοήθεια και συνδρομή με όλα τα μέσα τους σε κράτος μέλος που θα δεχθεί ένοπλη επίθεση, σύμφωνα με το άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη των ΗΕ.

Αυτό σημαίνει ότι, για να νομιμοποιείται η βοήθεια των κρατών μελών της ΕΕ προς ένα άλλο κράτος που δέχεται ένοπλη επίθεση, θα πρέπει αυτό το κράτος να ασκήσει το δικαίωμα αυτοάμυνας στα πλαίσια του άρθρου 51. Η αφοπλισμένη Κύπρος δεν θα μπορέσει να το πράξει χωρίς Ένοπλες Δυνάμεις.

Γιατί θα πρέπει, με δική μας βούληση, να αποκλίνουμε από το ευρωπαϊκό κεκτημένο και να απολακτίσουμε την ομπρέλα ασφάλειας που μας προσφέρει η ΕΕ;

• Η Δυνατότητα της Κύπρου:

- Να ασκεί τα Κυριαρχικά Δικαιώματα της στη ξηρά, τη θάλασσα και τον αέρα (μπορεί π.χ. η αστυνομία να ελέγχει τον εναέριο χώρο και να χειρίζεται την αντιαεροπορική άμυνα και την παράκτια άμυνα;).

- Να προστατεύει τα εθνικά συμφέροντα της.

- Να εξασφαλίζει Συνθήκες Ασφάλειας στους πολίτες της.

• Οι επιπτώσεις από το γεγονός, ότι η Κύπρος θα είναι:

- Το μοναδικό κράτος μέλος της ΕΕ χωρίς Ένοπλες Δυνάμεις.

- Το μοναδικό κράτος μέλος του ΟΗΕ που θα στερηθεί το δικαιώμα της αυτοάμυνας. Υπάρχουν ελάχιστα κράτη στο κόσμο που δεν έχουν Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ), κανένα όμως δεν υπάρχει που να στερείται το δικαίωμα να αποκτήσει, εάν το ίδιο κρίνει ότι χρειάζεται ΕΔ, με εξαίρεση βέβαια τα υπό κηδεμονία κράτη (προτεκτοράτα).

Αν δεν μεριμνήσουμε οι ίδιοι για την ασφάλεια μας ποιος θα το πράξει;

Τι έπραξαν οι εγγυήτριες δυνάμεις και τα ΗΕ για την προστασία μας το 1974; Ό,τι Ελληνικό περισώθηκε, οφείλεται στο αίμα κάποιων ηρωικών μονάδων της ΕΦ και της ΕΛΔΥΚ. Τα ψηφίσματα των ΗΕ για απόσυρση των στρατευμάτων εισβολής παραμένουν ανεκτέλεστα για 35 χρόνια.

Ποιος προστάτευσε τους κατοίκους της Καρπασίας; Μήπως η Συμφωνία της Γ’ Βιέννης του 1975; Από 15.000 παρέμειναν σήμερα μόνο 200, λόγω των συνθηκών τρομοκρατίας και καταπίεσης που επέβαλε η Τουρκία στους ανυπεράσπιστους αδελφούς μας. Ό,τι έπραξε στην Ίμβρο, την Τένεδο, την Κωνσταντινούπολη, την Αλεξανδρέττα. Αυτό θα συνέβαινε και με τον Ελληνισμό της Κύπρου, αν υιοθετείτο το σχέδιο Ανάν, με μια αφοπλισμένη και ανυπεράσπιστη Κύπρο σε καθεστώς ανασφάλειας υπό την ομηρία της Τουρκίας. Αυτό θα συμβεί και σε μελλοντική λύση, αν δεν αποσύρουμε τις θέσεις μας.

Το ερώτημα που τίθεται, δεν είναι «γιατί η πανίσχυρη Τουρκία και Βρετανία επιζητούν την αποστρατιωτικοποίηση του μικρού κράτους μας». Το βασανιστικό ερώτημα είναι «γιατί το ζητούμε εμείς»! Επιζητούμε να τελούμε εσαεί υπό την κηδεμονία της Τουρκίας και Βρετανίας;

Σο επιχείρημα «τι μπορούμε να κάνουμε έναντι της πανίσχυρης Τουρκίας», η απάντηση είναι:

Οι ισχυροί δεν σέβονται τις ανοχύρωτες πολιτείες και λειτουργούν χωρίς συναισθηματισμούς, με γνώμονα τα συμφέροντα τους. Υπολογίζουν μόνο το κόστος, που θα τους προκαλέσει ο αντίπαλος, όσο μικρός κι αν είναι. Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο όλες οι χώρες έχουν ΕΔ και όχι μόνο οι ισχυρές, όπως οι ΗΠΑ και η Ρωσία.

Στο επιχείρημα ότι «σε μια λύση η Τουρκία δεν θα είναι αντίπαλος», την απάντηση δίδει η γνώση της αμετακίνητης στοχοθεσίας της Τουρκίας για τη Κύπρο, όπως επαναβεβαιώνεται περιοδικά από το ΣΕΑ.

Ο υπουργός εξωτερικών της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου, στο βιβλίο του ‘Στρατηγικό Βάθος’ σημειώνει, ότι «η Τουρκία πρέπει να έχει ρόλο στη Κύπρο λόγω της στρατηγικής θέσης της, ακόμα και στην περίπτωση που δεν θα έχει υπήρχε κανένας Τούρκος στο νησί» (σελ. 179).

Καμιά λύση του Κυπριακού δεν θα είναι βιώσιμη, αν το υπόβαθρο ασφάλειας είναι σαθρό. Το οικοδόμημα θα καταρρεύσει, όπως κατέρρευσε εκείνο της Ζυρίχης, όπως θα κατέρρεε εκείνο του σχεδίου Ανάν. Είχαν ως υπόβαθρο, ένα προβληματικό σύστημα ασφάλειας, βασισμένο στην απαράδεκτη στρατηγική των προτεκτοράτων, που επιβάλλουν οι ισχυρές χώρες στις αδύνατες.

Ας μη βαυκαλιζόμαστε με την ιδέα, ότι θα αναθέσουμε σε άλλους την ασφάλεια μας, ότι θα αναλάβουν άλλοι το κόστος και την ευθύνη της ασφάλειας μας. Ουδείς θα το πράξει χωρίς οφέλη και χωρίς σοβαρές συνέπειες στην αυτονομία και κυριαρχία μας.

Είναι αναγκαίο, να αναθεωρήσει η πλευρά μας τη θεση για αποστρατιωτικοποίηση και να αποσύρει την πρόταση. Είναι αυτοκτονία να θυσιάζουμε το δικαίωμα της αυτοάμυνας με αντάλλαγμα, όχι την αποστρατιωτικοποίηση της Τουρκίας, αλλά «το ενδεχόμενο, να παύσει αυτή η χώρα να παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο (δηλαδή να αποσύρει τις ΤΔΚ)».

Τίθενται τα ερωτήματα:

Τι ανταλλάγματα πήραμε για την αποστρατιωτικοποίηση του Κυπριακού Κράτους, που αποτελεί επιδίωξη της Τουρκίας και Βρετανίας;

Το κεφάλαιο της Ασφάλειας, εκτός από την αποστρατιωτικοποίηση, περιλαμβάνει και άλλα θέματα:

- Συνθήκες Εγγυήσεως/Συμμαχίας 1960,

- Απομάκρυνση ξένων στρατευμάτων και εποίκων,

- Συμμετοχή της Κύπρου στη ΚΕΠΠΑ,

- Διασφάλιση αποτελεσματικής μεθόδου εφαρμογής της λύσης.

Γιατί απομονώθηκε το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης του Κυπριακού Κράτους πριν ολοκληρωθεί η συζήτηση του συνολικού πακέτου της Ασφάλειας;

Εξασφαλίσαμε την κατάργηση των Συνθηκών Εγγυήσεως/Συμμαχίας 1960 και την απομάκρυνση των κατοχικών δυνάμεων και εποίκων;

Είναι άγνωστες οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά, αφού δεν γνωρίζουμε αν συζητήθηκε επίσημα το πακέτο της Ασφάλειας, στο οποίο αναπόφευκτα εμπλέκονται οι Εγγυήτριες Δυνάμεις.

Αυτό που γνωρίζουμε, είναι η επιβεβαίωση του προέδρου της ΚΔ την 20η Νοεμβρίου 2009, ότι συμφωνήθηκε η αποστρατιωτικοποίηση του Κυπριακού Κράτους, σε σχόλιο του επί δημοσιευμάτων της Τουρκικής εφημερίδας Huriyet. Δήλωσε, ότι η Ενωμένη Κυπριακή Δημοκρατία δεν θα έχει στρατό, αλλά μόνο Αστυνομία.

Δεν είναι ανησυχητικό, ότι το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης του Κυπριακού Κράτους είναι ίσως η μοναδική πρόταση της πλευράς μας, για την οποία συμφωνούν Τουρκία και Βρετανία, χωρίς να προβάλλουν ενστάσεις όπως για όλα τα άλλα κεφάλαια; Τόσο εύκολο είναι το κεφάλαιο της Ασφάλειας;

Η πλευρά μας από καιρού υποστηρίζει τη θέση της πλήρους αποστρατιωτικοποίησης της Κύπρου, περιλαμβανομένου του Κυπριακού Κράτους. Υπάρχουν επί τούτου και ομόφωνες αποφάσεις του Εθνικού Συμβουλίου, όπως εκείνη του 1989 (30 Ιανουαρίου), όπου όλα τα κόμματα συμφώνησαν σ’ αυτή τη λανθασμένη και επικίνδυνη, κατά την άποψη μου, επιλογή.

Ίσως είναι αυτός ο λόγος, για τον οποίο δεν υπήρχε ανάλογη ευαισθησία, προβληματισμός και αντίδραση του πολιτικού κόσμου, σε αντίθεση με ότι συνέβαινε για τα άλλα κεφάλαια των συνομιλιών, όπως διακυβέρνηση, περιουσίες, έποικοι.

Φαίνεται ότι γίνεται επανεκτίμηση του θέματος και είναι πολύ ενθαρρυντικό, ότι την 1η Δεκεμβρίου 2009 (ημέρα ενεργοποίησης της Συνθήκης της Λισσαβόνας) υπήρξε για πρώτη φορά δημόσια αντίδραση από τα πολιτικά κόμματα, πλην του κυβερνώντος.

Προβλήθηκε στο Λαό, ότι η αποστρατιωτικοποίηση που προτείνουμε δεν αφορά μόνο τα ξένα στρατεύματα, αλλά και του ίδιου του Κράτους μας, με δυσμενείς συνέπειες για την ασφάλεια. Αν έγινε μια λανθασμένη επιλογή στο παρελθόν, είναι προς το συμφέρον μας να επιμένουμε σ’ αυτή;

Ο πολιτικός κόσμος και τα οργανωμένα σύνολα πρέπει να ασκήσουν την επιρροή τους, για να αποσύρει η πλευρά μας την πρόταση αφοπλισμού του Κράτους μας. Αν δεν το πράξουμε, θα οδηγηθούμε σε λύση με σαθρό υπόβαθρο ασφάλειας, όπου ο Ελληνισμός της Κύπρου θα τηρείται σε κατάσταση «σιωπής των αμνών», σε αναμονή του αφανισμού του.

6. Δυσχέρειες στο κεφάλαιο Ασφάλεια

Η υιοθέτηση ενός νέου συστήματος ασφάλειας, όπως το περιγράψαμε, προσκρούει σε δύο σκοπέλους:

• Η Τουρκία εμμένει στο στρατηγικό στόχο της για έλεγχο ολόκληρης της Κύπρου, που επιτυγχάνεται με τη διατήρηση των Συνθηκών Εγγυήσεως και Συμμαχίας 1960.

• Οι Τουρκοκύπριοι (Τ/Κ) στις συνομιλίες υποστηρίζουν τα εθνικά συμφέροντα της Τουρκίας, σε βάρος εκείνων της Κύπρου. Όπως συνέβη και στο σχέδιο Ανάν (Υφαλοκρηπίδα, ΑΟΖ, Έρευνα-Διάσωση, Συνθήκη Μοντρέ, Διμερείς Συμφωνίες Τουρκίας-ψευδοκράτους κλπ).

Η στάση των Τ/Κ δυνατόν να οφείλεται στη πίεση που ασκούν οι ΤΔΚ και οι έποικοι. Αλλά και οι ΤΔΚ και έποικοι να αποσυρθούν, δεν γνωρίζουμε ποια θα είναι η συμπεριφορά τους, αφού συρρικνώθηκαν πληθυσμιακά και πλειοψηφούν οι έποικοι που πήραν την «Τ/Κ υπηκοότητα». Η στάση τους στις συνομιλίες «να υποστηρίζουν τα εθνικά συμφέροντα της Τουρκίας σε βάρος εκείνων της Κύπρου» δημιουργεί σοβαρά αδιέξοδα.

Η δημιουργία ενός κοινού κράτους με μια κυριαρχία, ιθαγένεια και διεθνή προσωπικότητα, προϋποθέτει όπως οι δύο κοινότητες μοιράζονται κοινά συμφέροντα και αυτό δεν συμβαίνει. Το βλέπουμε να διαχέεται σε όλα τα κεφάλαια των συνομιλιών, όπου στις απόψεις των δύο πλευρών υπάρχει έντονη συγκρουσιακή σχέση, έλλειψη εμπιστοσύνης και κοινού οράματος. Αυτό οδηγεί σε πολύπλοκες και μη δοκιμασμένες ρυθμίσεις και μηχανισμούς επίλυσης διαφορών, που προοιωνίζουν αναρίθμητα αδιέξοδα, αφού παραβιάζεται η αρχή της πλειοψηφίας στη λήψη αποφάσεων.

7. Συμπέρασμα

Συμπερασματικά, μια βιώσιμη λύση του Κυπριακού, στο θέμα της Ασφάλειας προϋποθέτει:

• Να αποσύρει η πλευρά μας την πρόταση αποστρατιωτικοποίησης του Κυπριακού Κράτους. Το Δικαίωμα αυτοάμυνας είναι απαραβίαστο και αναφαίρετο. Το δικαιούται και ο Ελληνισμός της Κύπρου, όπως όλοι οι ελεύθεροι λαοί. Είναι απαραίτητο εφόδιο για την επιβίωση του. Δεν πρέπει να διαχωρίζεται από τα υπόλοιπα ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες.

• Να αγωνισθούμε, εκμεταλλευόμενοι και την ιδιότητα μας ως κράτος μέλος της ΕΕ για να πιεσθεί η Τουρκία:

- Να εγκαταλείψει τις επεκτατικές βλέψεις της επί της Κύπρου.

- Να αποσύρει τις ΤΔΚ και τους εποίκους.

- Να αναγκασθεί σε κατάργηση των Συνθηκών Εγγυήσεως και Συμμαχίας 1960.

Αυτές οι προϋποθέσεις θα πρέπει να αποτελούν τις κόκκινες γραμμές μας για την Ασφάλεια, που αποτελεί με την εμπειρία της Παγκόσμιας Ιστορίας το θεμέλιο της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας και της Ειρήνης.

Αν παραβιάσουμε αυτές τις γραμμές, πιστεύω ότι δεν θα έχουμε ελπίδα επιβίωσης.

ΤΕΛΟΣ