Πολιτική επιλογή οι μισθοί φτώχειας

Το αφήγημα της «έλλειψης προσωπικού» και οι μυθικοί μισθοί των στελεχών επιχειρήσεων στις ΗΠΑ ● Μελέτη του Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής (ΕΡΙ) που δημοσιοποιήθηκε νωρίτερα αυτόν τον μήνα αποκάλυψε ότι το μέσο πακέτο αποδοχών των διευθυνόντων συμβούλων (CEOs) των 350 μεγαλύτερων εταιρειών των ΗΠΑ αυξήθηκε πέρυσι παρά την πανδημία κατά 18,9% στα 24,2 εκατ. δολάρια.

Οι διευθύνσεις των μεγάλων επιχειρήσεων σε ΗΠΑ, Βρετανία και άλλες μεγάλες οικονομίες της Δύσης κατηγορούν συνεχώς τον τελευταίο καιρό την «έλλειψη εργατικού δυναμικού» ως μια από τις αιτίες που καθυστερούν την επέκταση της παραγωγής τους μετά τα λοκντάουν και την οικονομική ανάκαμψη ευρύτερα. «Δεν βρίσκουμε εργάτες να δουλέψουν», κραυγάζουν.

Το αφήγημα αυτό –που «πωλείται» αυξανόμενα από τα κυρίαρχα διεθνή οικονομικά μίντια και τους αναλυτές τους– ουδόλως λαμβάνει υπόψη του ότι μόνο στις ΗΠΑ υπάρχουν σήμερα ένα εκατομμύριο πιο πολλοί άνεργοι από τις κενές θέσεις εργασίας. Τσιμουδιά επίσης για τους μισθούς φτώχειας που προσφέρουν εδώ και χρόνια οι επιχειρήσεις στην πλειονότητα των εργαζομένων.

Το κατώτατο ομοσπονδιακό ωρομίσθιο στις ΗΠΑ εάν συμβάδιζε με την αύξηση παραγωγικότητας θα έπρεπε να είναι σήμερα 24 δολάρια. Αντ’ αυτού παραμένει από το 2009 καθηλωμένο στα 7,25 δολάρια. Οι εργαζόμενοι που αμείβονται με αυτό το ωρομίσθιο κερδίζουν σήμερα 290 δολάρια την εβδομάδα και προσπαθούν με αυτά να ζήσουν την οικογένειά τους.

Την ίδια στιγμή όμως η οικονομική βοήθεια και τα επιδόματα που λαμβάνουν οι άνεργοι Αμερικανοί λόγω της πανδημίας ξεπερνούν τα 300 δολάρια την εβδομάδα. Τελικό αποτέλεσμα είναι ένα τεράστιο κομμάτι του αμερικανικού εργατικού δυναμικού –μεταξύ 25% και 40%– να κερδίζει σήμερα περισσότερα από την ανεργία παρά αν εργαζόταν σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης και αμειβόταν με τον κατώτατο μισθό.

Το αφήγημα της «έλλειψης προσωπικού» βασίζεται σε αυτή την γκρίζα εικόνα και τη γνωστή θεωρία της τεμπελιάς που προκαλούν στους εργαζομένους τα επιδόματα και η κρατική αρωγή. Για το φαινόμενο αυτό υπάρχει ωστόσο και μια άλλη ανάγνωση που δείχνει την επίμονη απροθυμία των επιχειρήσεων και των πολιτικών να κάνουν κάτι επιτέλους για τους μισθούς φτώχειας με τους οποίους αμείβονται συνεχώς όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι στον δυτικό κόσμο.

Οι διευθύνσεις των μεγάλων επιχειρήσεων προσδοκούν αντίθετα ότι η λήξη της οικονομικής βοήθειας που παρέχουν οι κυβερνήσεις στους ανέργους λόγω της πανδημίας θα αναγκάσει τους τελευταίους να επιστρέψουν στις συνθήκες εκμετάλλευσης που αυτές θεωρούν αναγκαίες για τη λειτουργία της οικονομίας.
Πακέτα αποδοχών



Την ίδια στιγμή όμως, τα διοικητικά συμβούλια που διοικούν τις μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρείες της Αμερικής ουδόλως προβληματίζονται για το αν τα δυσθεώρητα πακέτα αποδοχών που παρέχουν απλόχερα στα ανώτατα στελέχη τους υποσκάπτουν την ανάκαμψη της οικονομίας. Μελέτη του Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής (ΕΡΙ) που δημοσιοποιήθηκε νωρίτερα αυτόν τον μήνα αποκάλυψε ότι το μέσο πακέτο αποδοχών των διευθυνόντων συμβούλων (CEOs) των 350 μεγαλύτερων εταιρειών των ΗΠΑ αυξήθηκε πέρυσι παρά την πανδημία κατά 18,9% στα 24,2 εκατ. δολάρια.

Οι Αμερικανοί CEOs κέρδισαν πέρυσι 351 φορές περισσότερα απ’ ό,τι ένας μέσος εργαζόμενος. Η δυσαναλογία αυτή σημαίνει ούτε λίγο ούτε πολύ ότι ένας Αμερικανός διευθύνων σύμβουλος κερδίζει σε έναν χρόνο 9 φορές περισσότερα απ’ όσα κερδίζει ένας μέσος εργαζόμενος σε όλη του τη ζωή.

Η μελέτη του ΕΡΙ διαπίστωσε ακόμη ότι μεταξύ 1978 και 2020 οι αποδοχές των διευθυνόντων συμβούλων αυξήθηκαν κατά 1.322%. Η εκρηκτική αύξηση ήταν 6 φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη που απόλαυσε στο διάστημα αυτό το πιο καλοπληρωμένο 0,1% των μισθωτών Αμερικανών και 73 φορές πιο υψηλή από την αύξηση που είχε στις απολαβές του ένας μέσος εργαζόμενος (μόλις 18%).
Χρηματιστήριο

Η αύξηση στις αποδοχές των CEOs ήταν ακόμη πολύ μεγαλύτερη τόσο από την άνοδο που κατέγραψε σε αυτή τη χρονική περίοδο το αμερικανικό χρηματιστήριο (ο δείκτης S&P 500 σημείωσε άνοδο 817%) όσο και από τις αυξήσεις που είχε στις απολαβές του το υψηλότερα αμειβόμενο 0,1% των μισθωτών (341%). Οι υπέρογκες αμοιβές των διευθυνόντων συμβούλων αποτελούν βασική αιτία της αυξανόμενης εισοδηματικής ανισότητας.

Οι διευθύνοντες σύμβουλοι κερδίζουν περισσότερα επειδή έχουν τη δύναμη να καθορίζουν οι ίδιοι τις αμοιβές τους και επειδή το μεγαλύτερο μέρος των αποδοχών τους (πάνω από 80%) είναι εξαρτημένο από την απόδοση της μετοχής της εταιρείας τους αντί της παραγωγικότητάς τους, της εξειδίκευσής τους και των δεξιοτήτων τους. Αυτή η συνεχής αύξηση των απολαβών τους συνέβαλε στην εκτόξευση του πλούτου του πλουσιότερου 1% και 0,1% του πληθυσμού, αφήνοντας ακόμη λιγότερα για τα υπόλοιπα τμήματα της κοινωνίας.

Το πρόβλημα αυτό που σταδιακά τείνει να εξαφανίσει τα μεσαία εισοδηματικά στρώματα έχει λύσεις: υψηλότερη φορολόγηση για CEOs και υψηλότερα εισοδήματα, μεγαλύτερη φορολογία για όσες επιχειρήσεις έχουν τους υψηλότερους δείκτες αποδοχών για τους διευθύνοντες συμβούλους έναντι των υπόλοιπων εργαζομένων, χρήση της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας για τον τον περιορισμό της υπερβολικής ισχύος των επιχειρήσεων και κατ’ επέκταση των CEOs. Αρκεί να υπάρξει η πολιτική βούληση. Η οικονομία σε καμιά περίπτωση δεν θα ζημιωθεί αν αυτή η ελίτ σταματήσει να παρασιτεί.

efsyn