Τα πρώτα σχέδια της Ελληνικής σημαίας οπως βρέθηκαν σε μια επιστολή Αμερικανού φιλέλληνα το 1824


Ένα σπάνιο ιστορικό ντοκουμέντο φιλοξενείται στην έκθεση «Σελίδες Ταχυδρομημένης Ιστορίας», στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για σελίδες από την επιστολή ενός Αμερικανού φιλέλληνα το 1824 με τα στοιχεία J.J.L ο οποίος καταγράφει σημαντικές πληροφορίες για τη ελληνική επανάσταση και διασώζει τα πρώτα σχέδια και λάβαρα των αγωνιστών, ανάμεσα στα οποία και η πρώτη εικόνα της σημαίας του Ελληνικού Κράτους.

Όπως γνωρίζουμε από την ιστορία, η πρώτη απόφαση για τη μορφή της ελληνικής σημαίας, με την οποία καθιερώθηκαν το κυανό και το λευκό ως χρώματα της σημαίας ελήφθη το 1822 στην Α’ Εθνική Συνέλευση στην Επίδαυρο, η οποία ψήφισε το Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος. Τότε ανατέθηκε στο Εκτελεστικό Σώμα να προσδιορίσει τη μορφή της.

Η πιο διαδεδομένη θεωρία για το πλήθος των λωρίδων, είναι ότι συμβολίζουν τις συλλαβές της φράσης «ελευθερία ή θάνατος», οι πέντε κυανές τις συλλαβές «Ε-λευ-θε-ρί-α» και οι τέσσερις λευκές «ή θά-να-τος».

keimeno shedia ellinikis simaias1
Στην επιστολή του 1824 περιλαμβάνεται ένα πρωτότυπο σχέδιο με την ελληνική σημαία η οποία μοιάζει με την σημερινή της όψη. Η σημαία της Ελλάδας περιέχει εννέα λωρίδες που αντιστοιχούν στις συλλαβές της ιστορικής φράσης «Ελευθερία ή Θάνατος», όπως παράλληλα και στα γράμματα της λέξης «Ελευθερία». Ο σταυρός συμβολίζει τον σταυρό του χριστιανισμού και της ορθόδοξης πίστης.

Η έκθεση που διοργανώνει το Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης “Σελίδες Ταχυδρομημένης Ιστορίας” περιλαμβάνει ιστορικά τεκμήρια από τις συλλογές των Γιώργου Θωμαρέη και Αλέξη Παπαδόπουλου. Παρουσιάζονται στο ευρύ κοινό επιστολές και φάκελοι αλληλογραφίας που ταχυδρομήθηκαν από το 1924 μέχρι το 1967, μέσα από τη μελέτη των οποίων προκύπτουν σημαντικά στοιχεία για την ελληνική ιστορία. Πρόκειται για επιστολές του Καποδίστρια, του Φαβιέρου, του Εϋνάρδου, πρωταγωνιστών της ιστορίας, αλλά και απλών, καθημερινών ανθρώπων που διέσωσαν στοιχεία και πληροφορίες για την εποχή τους.

Εντύπωση προκαλεί η επιστολή του 1828 με την οποία ο Ιωάννης Καποδίστριας απευθύνεται προς τον φίλο του, Ελβετό φιλλέληνα Ιωάννη – Γαβριήλ Εϋνάρδο και τον ενημερώνει για τα προβλήματα με τον στρατό του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο, αλλά και τις διαπραγματεύσεις με τους πρεσβευτές των μεγάλων δυνάμεων. Η επιστολή είναι γραμμένη στα γαλλικά και φέρει την υπογραφή του.

keimeno shedia ellinikis simaias2
Σελίδες από επιστολή του Ιωάννη Καποδίστρια το 1828 προς τον φίλο του, Ελβετό φιλλέληνα Ιωάννη – Γαβριήλ Εϋνάρδο.

Είναι γνωστό ότι όταν ο Καποδίστριας ήρθε σε ρήξη με τον Τσάρο και δεν ασκούσε πλέον τα καθήκοντα του υπουργού εξωτερικών της Ρωσίας, εγκαταστάθηκε στην Γενεύη προκειμένου να βοηθήσει την επανάσταση. Εκεί συναναστρεφόταν με τον γνωστό τραπεζίτη Εϋνάρδο και ενίσχυε με κάθε τρόπο τους επαναστατημένους Έλληνες κόντρα στο ευρωπαϊκό κατεστημένο της εποχής, που είχε φιλική στάση απέναντι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αργότερα στις 18 Ιανουαρίου 1828, μετά από απόφαση της Γ’ Εθνοσυνέλευσης της Τροιζήνας, έφτασε στο Ναύπλιο για να αναλάβει πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας. Μια από τις συμφωνίες που έκανε ήταν με τους Γάλλους στους οποίους επέτρεψε να αποβιβαστούν στην Πελοπόννησο για να εκδιώξουν τα υπολείμματα του του τουρκο-αιγυπτιακού στρατού του Ιμπραήμ. Τότε ξεκίνησε η αποκαλούμενη Εκστρατεία του Μοριά (Expédition de Morée) με την συμμετοχή 13.000-15.000 γάλλων στρατιωτών υπό την αρχηγία του Νικολάου – Ιωσήφ Μαιζώνος.

Ένα ακόμα σπάνιο ντοκουμέντο της έκθεσης είναι η επιστολή ενός σκοτσέζου περιηγητή ο οποίος το 1841 εκφράζει τον θαυμασμό του για τους εβραίους της Θεσσαλονίκης. Η επιστολή είναι γραμμένη με την μέθοδο Cross writing (διασταυρούμενης επιστολής), στην οποία ο συντάκτης γράφει οριζόντια και στη συνέχεια κάθετα για λόγους οικονομίας.

keimeno shedia ellinikis simaias3

Μεγάλη εντύπωση προκαλεί η μέθοδος γραφής Cross Writing

Στα εκθέματα συμπεριλαμβάνονται δυο επιστολές γραμμένες στις 8 Σεπτεμβρίου 1893 και 2 Απριλίου 1894, από εξέχοντα Έλληνα χριστιανό γιατρό, έναν εκ των επιφανών κατοίκων της Καβάλας, που αναφέρεται στην απειλή επιδημίας χολέρας στην πόλη, αλλά και σε επεισόδια ανάμεσα σε χριστιανούς και Εβραίους της πόλης.

keimeno shedia ellinikis simaias4
Η απειλή επιδημίας χολέρας στην πόλη της Καβάλας το 1893 και 94.

Φάκελοι αλληλογραφίας που εστάλησαν στη Θεσσαλονίκη τις πρώτες ημέρες της απελευθέρωσης της πόλης, οι οποία επεστράφησαν στους αποδέκτες με την ένδειξη πως η Θεσσαλονίκη δεν βρίσκεται στην Τουρκία.

keimeno shedia ellinikis simaias5

Φάκελοι αλληλογραφίας που ταχυδρομήθηκαν από την Κρήτη το 2ο δεκαπενθήμερο του Απριλίου του 1941 και επιστράφηκαν στον αποστολέα επειδή η επικοινωνία με την Ελλάδα είχε διακοπεί.

keimeno shedia ellinikis simaias6
Απρίλιος 1941, η επικοινωνία της Κρήτης με την υπόλοιπη χώρα είχε κοπεί. Οι φάκελοι επεστράφησαν στους αποστολείς. Δεξιά φαίνεται και η ένδειξη «Ελληνική Λογοκρισία».

mixanitouxronou


Σχόλια